Οι τελευταίες εξελίξεις στην πρόληψη των εξαρτήσεων: Η πρόληψη με νέο πρόσωπο

Η πρόληψη των εξαρτήσεων διανύει μια νέα εποχή. Από μια παραδοσιακή, συχνά αποσπασματική προσέγγιση, εξελίσσεται σε ένα συστηματικό, επιστημονικά τεκμηριωμένο και βαθιά ανθρώπινο πεδίο παρέμβασης. Το ζητούμενο πλέον δεν είναι απλώς η αποτροπή της χρήσης ουσιών, αλλά η δημιουργία προϋποθέσεων ευζωίας, ψυχικής ανθεκτικότητας και κοινωνικής συνοχής.

Από την αποτροπή, στην ενδυνάμωση
Τα σύγχρονα προγράμματα πρόληψης βασίζονται στην καλλιέργεια δεξιοτήτων ζωής (life skills) – όπως η αυτορρύθμιση, η διαχείριση άγχους, η αποτελεσματική επικοινωνία και η λήψη αποφάσεων. Αυτές οι δεξιότητες, όταν ενισχύονται από μικρή ηλικία, λειτουργούν προστατευτικά απέναντι σε πολλαπλούς κινδύνους, όχι μόνο στη χρήση ουσιών αλλά και σε άλλες μορφές εξαρτητικής συμπεριφοράς.

Νέες μορφές εξάρτησης, νέες απαντήσεις
Η εξάρτηση σήμερα δεν αφορά μόνο ουσίες όπως το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά. Οι ειδικοί μιλούν για συμπεριφορικές εξαρτήσεις, όπως η υπερβολική χρήση του διαδικτύου, τα τυχερά παιχνίδια, ακόμη και η εμμονική αναζήτηση αποδοχής μέσω των κοινωνικών δικτύων. Τα Κέντρα Πρόληψης καλούνται να παρέχουν εξειδικευμένη ενημέρωση και ψυχοκοινωνική στήριξη σε παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικούς, εστιάζοντας στις ρίζες των προβλημάτων και όχι μόνο στα συμπτώματα.

Η πρόληψη είναι υπόθεση όλων
Η πρόληψη δεν είναι ατομική υπόθεση. Είναι μια συλλογική ευθύνη και δυνατότητα. Τα σχολεία, οι γονείς, οι τοπικοί φορείς, οι υπηρεσίες υγείας και οι οργανισμοί κοινωνικής πρόνοιας καλούνται να λειτουργούν σε δίκτυο συνεργασίας, με κοινό στόχο την ενίσχυση των υγιών προτύπων ζωής και σχέσεων. Μέσα από κοινές δράσεις, εκπαίδευση και συνεχή διάλογο, δημιουργείται μια κουλτούρα πρόληψης που διαχέεται σε όλη την κοινότητα.

Ο ρόλος των Κέντρων Πρόληψης
Τα Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής Ψυχοκοινωνικής Υγείας, σε συνεργασία με τον Εθνικό Οργανισμό Πρόληψης & Αντιμετώπισης των Εξαρτήσεων (Ε.Ο.Π.Α.Ε.), αποτελούν σήμερα πυρήνες ενημέρωσης, στήριξης και κινητοποίησης. Με επιστημονικά καταρτισμένες ομάδες, σχεδιάζουν παρεμβάσεις προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε τοπικής κοινωνίας — στα σχολεία, στις οικογένειες, στους εργασιακούς χώρους, αλλά και σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.